Het licht is donker. Mijn jongste zoontje, Nathan, deed deze uitspraak toen hij de iPad mee naar buiten nam, waar de zon vrolijk scheen. Door het felle licht wordt het scherm direct donkerder. De simpele reden, waardoor hij deze mooie uitspraak deed.
Het licht is donker… Toen hij het zei, moest ik echt even nadenken wat hij zei, wat het betekende. Het klinkt immers erg tegenstrijdig. En tja zulke filosofische uitspraken verwacht je misschien niet van een 4-jarige… hoewel…
Omdat het bij me binnenkwam, wist ik dat ik er iets mee moest doen. Alsof hij het om een reden tegen me zei. In al zijn onschuld, maar me aankijkend met een betekenisvolle glimlach. Deze uitspraak heeft dus een betekenis. Maar wat?
Dus ben ik deze blog gaan schrijven. Gewoon om mijn gedachtekronkels even te laten gaan en de lijn weer te geven van de gedachten.
Licht en donker. Het licht zorgt er altijd voor dat er ook donker is, de schaduw aan de andere kant. Daarnaast wisselen licht en donker elkaar altijd weer af. Denk maar aan dag en nacht, het ronddraaien van de aarde en licht aan licht uit. Elk etmaal bevinden we ons in het licht van de zon, die op grote afstand staat en bevinden we ons in de schaduw van onze eigen aarde… en van onszelf? Deze afwisseling staat ook symbool voor onze levens. Het gaat niet altijd goed alsof de zon schijnt. We worden ook met regelmaat geconfronteerd met onze donkere kanten, onze pijn, verdriet, strubbelingen.
Voor veel mensen is het de focus om het licht te zien, gericht op de lichtheid en dus de vrolijkheid, helderheid, het positieve. Mensen koppelen dit immers aan het positieve idee, een positief beeld, zoals we dat allemaal laten zien. Logisch, willen we dat niet allemaal doen?
Ik draai hem ook graag even om. Dit doe ik om eens even met die woorden te spelen, de gedachtenkronkels helemaal toe te laten. Het donker is licht. Wat betekent dat dan? Licht kun je in deze stelling nu een extra betekenis geven, namelijk niet alleen de hoeveelheid lichtstralen, maar bijvoorbeeld ook het gewicht. Of de gradatie van donkerte. Is het donker de ene keer donkerder dan de andere keer? En hoe ervaar je dat dan, wat betekent deze donkerte voor jou? Is het donker normaal gesproken zwaar?
Het donker heeft ook een verlichtende werking. Het is een manier van afzonderen en misschien zelfs afsluiten van de omgeving. Wat vind je daarvan? Helpt dat voor jou? Het donker is dan niet de hoeveelheid licht, maar de hoeveelheid actie en beweging om je heen, midden in de drukte of juist ernaast of erbuiten gaan staan, minder in de drukte bij licht.
Binnen dit thema past het volgende gedicht van Bea Cannoot
De dingen die wij zien
Krijgen soms schaduwen
Neergelegd op de grond
Het felle licht schijnt eenzijdig
Zo is de nacht donkere schaduwkant
Van onze aarde
En wolken in de lucht liggen
Als schaduwvlakken op de zee
Van zonlicht overgoten
De dingen zijn het zichtbaar licht
Waardoor wij kennen
Buiten het ongeziene
En onbekende licht van bewustzijn
Bron: http://simpelewoordenbea.skynetblogs.be/tag/donker
Schaduwkanten worden veel gezien als de mindere kanten. Is dit terecht? Schaduw is minder zichtbaar, het verborgene, duisternis. Er is echter ook een contrast in. Ik ken een spelletje met schaduwen, figuren maken met je handen en gekke vormen creëren. Lachwekkend, leuk en vooral ook luchtig…
Een ander aspect van de schaduw, en een verschil met het ‘gewone beeld’, is dat hij tweedimensionaal is. Daarmee kun je het zien als een soort vereenvoudigd beeld van de werkelijkheid. Door deze versimpeling kan iets ook ineens kraakhelder worden, een antwoord geven, perspectief bieden. Probeer het maar eens uit.
Inspiratie. Terwijl ik de aanzet voor deze blog aan het schrijven was, kwam ook nog eens een quote langs, die me bij dit onderwerp extra inspiratie gaf: “Aandacht werkt als een zaklamp in het donker; je ziet plotseling dingen die je eerder niet zag.” (Olaf Hoenson, Dagelijkse gedachte). Deze gedachte is in lijn met de tekst hierboven. Het licht van een zaklamp is alleen zichtbaar wanneer het donker is en laat heel helder zien wat zich in het licht bevindt.
Met deze hele gedachtegang, vanuit ‘het licht is donker’ bedoel ik, blijkt dat licht en donker onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Natuurlijk, die ligt voor de hand. Vaak lijkt je omgeving, de ruimte waar je bent, licht, maar zit er zoveel donkerte achter, dat het licht flinterdun is en binnen de kortste tijd opgelost kan zijn. Het donker is niet alleen het mindere of het slecht, maar juist ook het onbekende en daarmee de ontdekking.
Zonder zon is er ook geen schaduw. Dan zou het contrast en de betekenis ervan voor ons leven ook niet bestaan. Ook dan is het leven en de betekenis ervan veel meer tweedimensionaal dan wanneer je licht en donker combineert, samen laat zijn en het contrast op je in laat werken.
Dus wanneer is jouw licht donker, of het donker juist zo ontzettend licht.
Nathan, dank je wel voor deze inspiratie.
